ششمین همایش مهدویت با سخنرانی آقای کبودوند در سالن اجتماعات حوزه علمیه خواهران قزوبن برگزار شد.
تحقیق چیست و محقق کیست؟
کلمه پژوه نیز در لغت به معنای تفحص و تجسس است. پژوهش : عمل پژوهیدن (تحقیق کردن، جستجو کردن)
مثال : پژوهش نمای و بترس از کمین سخن هر چه باشد به ژرفی ببین
همی جان من در نکوهش نهی چرا دل، نه اندر پژوهش نهی (فردوسی)
پژوهش کردن، مصدر مرکب و به معنای پژوهیدن ، جویا شدن و پی جویی کردن است.
ز هر کشوری گرد کن مهتران از اختر شناسان و افسونگران
سخن سر بسر مهتران را بگوی پژوهش کن و راستی باز جوی(فردوسی)
معانی اصطلاحی تحقیق
تعاریف بسیار متنوعی برای اصطلاح تحقیق ارائه شده است.
آریان پور: پژوهش عبارت است از کشف و دریافت آنچه بر دیگران مجهول است و نیز گشودن و گستردن و روشن تر ساختن آنچه به اجمال بر دیگران معلوم است.
غلامرضایی: تحقیق به غور و تعمق و بررسی در موضوع خاصی گفته می شود تا در نتیجه جمع آوری مطالب، مقایسه و نقد آنها ، محقق به حقیقت مطلب دست یابد.
تعریف کلی : تحقیق تلاشی است منظم برای رسیدن به حقیقت.
بنابراین، هدف از انجام تحقیق یا پژوهش، دستیابی و کشف حقیقت در موضوعی معین است . موضوع معین می تواند در رابطه با علوم مختلف مطرح شود. حقیقت کشف شده نیز ، ممکن است حقیقتی دینی ، علمی ، فلسفی، هنری و مانند آن باشد.
تعریف معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم از مفهوم پژوهش
«پژوهش نوعی کوشش معرفتی در راستای هر یک از دو امر ذیل است:
1. پاسخ موجه به پرسش هایی که تاکنون به آنها پاسخ داده نشده است.
2. پاسخ جدید به پرسش هایی که پیش تر به آنها پاسخ داده شده است.»
انواع تحقیق های پیمایشی
پس از انتخاب یک موضوع کلی باید از خود بپرسیم در پی شناخت چه چیزی درباره این موضوع هستم؟ به طور کلی ما معمولاً یا به دنبال توصیف هستیم یا به دنبال تبیین یا هر دو. پس تحقیق های پیمایشی به طور کلی به دو دسته تحقیق توصیفی، تحقیق تبیینی تقسیم می شوند.
الف: تحقیق توصیفی
پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده ای خاص در محیطی معین می پردازد و برای پاسخ به پرسش های پژوهش به کار می رود و شامل توصیف و نتیجه گیری است. در روش پیمایشی برای سنجش روابط متقابل متغیرهایی که به طور طبیعی بروز می کنند و چگونگی توزیع و حدوث نسبی آنها، داده هایی از کل یا بخشی از جامعه تحقیق گرد آوری می شود. امتیاز اصلی پژوهش پیمایشی این است که اگر درست اجرا شود، می توان نتایج را از یک گروه کوچک به گروه بزرگ تر تعمیم داد، البته در صورتی که این زیر گروه بر گرفته از آن گروه باشد. کی توانیم با یک موضوع کلی مثل طلاق کار را شروع کنیم سوال های زیر می تواند به تدفیق مسأله تحقیق و مشخص تر شدن آن کمک کند.
دوره زمانی مورد توجه ما کدام است؟ آیا می خواهیم درباره وضع فعلی طلاق چیزهایی بدانیم یا می خواهیم بدانیم وضع طلاق در گذشته چگونه بوده است؟
منطقه جغرافیایی مورد نظر ما کدام است؟ آیا می خواهیم وضع طلاق را در بخشی از یک کشور مطالعه کنیم یا در سرتاسر کشور؟
آیا خواهان توصیفی کلی هستیم یا مقایسه و مشخص کردن الگوی گروه های فرعی؟
در پی چه جنبه ای از موضوع هستیم؟ میزان طلاق، قوانین، امور مربوط به مالکیت و سرپرستی.
در چه سطحی از انتزاع مایل به بررسی مسئله هستیم؟ به داده های خام توجه داریم یا چیزی انتزاعی تر که این داده ها نشانه آن هستند؟
ب) تحقیق تبیینی
برای یک تحقیق تبیینی چند مرحله را بایستی پشت سر بگذاریم
در تحقیق تبیینی ابتدا بایستی مشخص کنیم که در پی علل هستیم یا نتایج.
قدم دوم تعیین چیزی است که در پی علل یا نتایج آن هستیم.
قدم بعدی تهیه فهرستی از علل یا نتایج احتمالی و سپس گردآوری داده های مربوط است.
طرق تهیه چنین فهرستی عبارت است از:
با مراجعه به کتابخانه می توان از یافته های سایر محققان درباره آن موضوع اطلاع یافت.
توصیف مفصل این پدیده می تواند به شکل گیری تصوراتی درباره علل ممکن بکشد.
پنداشتها، برداشتها، باورها و تجربه های خودمان منبع با ارزشی محسوب می شود به شرطی که به آزمون تجربی درآیند و خود را به آنها محدود نکنیم.
در اغلب مواردی افرادی وجود دارند که در زمینه موضوع مورد نظر از موقعیت خاصی برخوردارند و می توانند اندیشه ها و سرنخ های خوبی برای تحقیق عرضه کند. (دواس-1995-صصص37و38و39).
یکی از کارکردهای تحلیل پیمایشی، توصیف واحدهای تحلیل است. مثلاً اگر بخواهیم نحوه رأی دادن افراد یک گروه را بسنجیم، لازم است نظر تک تک آنان را درباره انتخابات بدانیم. تحلیل گر پیمایش با مقایسه موردها درصدد تبیین پدیده ها بر می آید. برای مثال اگر از لحاظ گرایش سیاسی افراد به دو گروه سنتی و ترقی خواه تقسیم شده باشند، تحلیل گر پیمایش سعی می کند بداند، ترقی خواهان از لحاظ صفات یا متغیرهای دیگر، چه تفاوت هایی با سنت گرایان دارند و آیا این تفاوت ها منشأ طبقاتی دارند؟ بدین ترتیب هدف تحقیق پیمایشی آن است که با مقایسه دقیق ویژگی های مختلف موردها، به استنباط علی نائل آید. ( خالدی-مقاله-باقرالعلوم)
منبع: www.aghorbani.blogfa.com/روش تحقيق پيمايشي(مرسده قاسم)-
آخرین نظرات