گام اول: دانشجو یا محقق باید ایده و دغدغه ذهنی یک کار پژوهشی را در سر داشته باشد و انجام فعالیت پژوهشی برای او به مثابه رفع تکلیف و پرکردن رزومه نباشد و نسبت به کار تحقیقاتی خود حساسیت زیادی به خرج دهد.
گام دوم: محقق باید آشنایی کافی با نحوه صحیح چگونگی نگارش متن و رعایت ساختار مقاله بصورت فرم استاندارد و شناخته شده را داشته باشد.
گام سوم: چگونه به فهرست نشریات داخلی و بین المللی دسترسی پیدا کنیم؟ پس از اطمینان از سطح کیفی محتوای مقاله، و مشورت با صاحبنظران حوزه تحقیقی مورد مطالعه، باید به جستجو در فهرست مرتبط ترین مجلاتی که در زمینه موضوعی مورد نظر ما مقالاتی را منتشر کرده اند بپردازیم. مثلا اگر مقاله ای درباره «حقوق مالکیت فکری» نوشته ایم آن را برای مرتبط ترین مجلات در این زمینه ارسال کنیم، مانند مجلاتی که در زمینه حقوق خصوصی کار میکنند، نه حقوق بین الملل.
مجلات داخلی در سه سطح طبقه بندی میشوند:
علمی- مروری
علمی- ترویجی
علمی- پژوهشی
مقالات علمی- ترویجی وعلمی مروری: خلاصه ای از مقالات و منابع موجود می باشد که با ترکیب استدلال ها و منابع اطلاعات جدیدی را بدست میدهد. پژوهشگر در این مقالات مطلب جدیدی به متن اضافه نمیکند، زبان نگارش این مقالات ساده است و برای دانش آموزان و افرادی که تحصیلات آکادمیک ندارند هم قابل فهم میباشد. این مجلات معمولا برای سازمان ها و نهادهایی کاربرد دارد که میخواهند مباحث تخصصی حوزه خود را در یک مجله به منظور اطلاع رسانی و بالا بردن سطح اطلاعاتی قشر خاصی از افراد جامعه در زمینه های تخصصی منتشر کنند.
مجلات علمی- پژوهشی: این مقالات به منظورکشف بخشی از حقایق و موضوعات علمی نوشته میشود و با یافتن روابط اجتماعی بین پدیده های مختلف از طریق یک مطالعه نظام مند، بدنبال ابداعی جدید در موضوعات و مسائل مورد مطالعه هستند بخش هایی از این مقاله مرور ادبیات پیشین است اما پژوهشگر نقشی فعال دارد مخاطبان اصلی این مقالات دانشجویان، اساتید دانشگاه ها و پژوهشگران مراکز تحقیقاتی وتولیدی هستند.
دسترسی به فهرست نشریات معتبر داخلی: برای اطلاع از فهرست مجلات معتبرداخلی میتوان به فهرست اسامی مجلات مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و درمان که هر ساله منتشر میشود مراجعه کرد. این فهرست شامل اسامی نشریات علمی-پژوهشی فعال ودارای اعتبار رشته های: علوم انسانی، فنی ومهندسی،کشاورزی ومنابع طبیعی، علوم پایه، هنر و معماری میباشد. برای اطلاع از ارزیابی نشریات داخلی و نشریات مورد تایید وزارت علوم هم میتوان به سامانه ارزیابی نشریات علمی به آدرسjournals.msrt.ir مراجعه کرد.
مجلات مورد تایید وزارت علوم
همچنین دانشگاه تهران نیز، فهرستی از نشریات معتبر داخلی در سایت کتابخانه این دانشگاه و لیست نشریات معتبر بین المللی را تهیه نموده است که قابل دسترسی است.
لیست نشریات معتبر فارسی
درپایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی فهرست نشریات علمی- پژوهشی دانشگاه ها در 7 حوزه رشته های پزشکی، دامپزشکی، علوم انسانی، علوم پایه، فنی ومهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر و معماری به صورت الفبایی مرتب شده است. فهرست مجلات نمایه شده این پایگاه فقط شامل نشریات دانشگاه های سراسری نیست و اطلاعات مجلات دیگری مثل: مرکز مدیریت حوزه های علمیه، نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، نشریات سازمان بنادر و دریانوردی ودیگر نشریات علمی- تخصصی محققان ایرانی که در پایگاه اسکوپوس درج شد است را نیز پوشش میدهد.
مجلات مورد تایید وزارت بهداشت
پایگاه اطلاعاتی «iran doc » یک منبع مفید برای بدست آوردن اطلاعاتی دقیق درخصوص پایان نامه هایی است که دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های متفاوت کارکرده اند.
پایگاه «mag iran »، مقالاتی که در مجلات و فصلنامه های علمی- پژوهشی منتشر شده است را بصورت موضوعی در دسترس پژوهشگران قرار داده است. درحوزه رشته های مربوط به وزارت بهداشت نیز، پایگاه (بانک اطلاعات نشریات کشور) با درج اطلاعاتی مثل: (عنوان مقاله، نام سردبیر مجله، ناشر، شماره شاپا و محل نمایه مقاله) متن اصلی مقالات را به صورت الفبایی نمایه کرده ودر اختیار محققان قرار داده است.
گام چهارم: راه های ارزیابی اعتبار مجلات معتبر داخلی و بین المللی چگونه است؟
دراین مرحله، محقق میخواهد راه های ارزیابی مقالات و میزان استناد دهی به آنها را مرورکند تا دقیق تر بتواند سطح مقاله خود را مورد سنجش قرار دهد و با اطمینان بیشتری آن را برای مرتبط ترین مجله ارسال کند. بطور کلی نحوه امتیازدهی مجله ها درکمیسیون نشریات کشور براساس علمی- ترویجی یا علمی-پژوهشی بودن آنها تقسیم میشودکه از نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و درمان نیز اعتبار نشریات علمی- پژوهشی بالاتر است.
گام ششم: یکی از مسائل مهم برای نوشتن مقاله، رعایت اصول و قوانین حقوقی نگارش است تا ناخواسته مرتکب سرقت علمی نشویم. دپارتمان تحقیقات سلامت آمریکا 28 راهکار اساسی برای جلوگیری از تقلب اشتباهی منتشر کرده(از اینجابخوانید) که میتواند راهنمای خوبی برای پژوهشگران باشد.
مسئله دیگر در این مرحله آشنایی با تحقیقات قبلی است. گاهی با یک جستجو ساده در گوگل و وارد کردن موضوع مورد نظر، به تحقیقاتی که قبلا درباره این موضوع یا موضوعات مشابه آن انجام شده میتوان دسترسی پیدا کرد. معیار اصلی اعتماد نویسندگان به مجلات ادعای آنها برای نمایه شدن در پایگاه های معتبر بوده است و شیوه اصلی آشنایی نویسندگان با این مجلات توصیه اساتید یا همکاران است. راه شناسایی این مسئله نه صرفا برای نویسندگان، بلکه برای سردبیران مجلات هم اهمیت زیادی دارد که میتوان با استفاده از نرم افزارهای سرقت یابی چون itenticate درپایگاه های متفاوت، نسبت به تحقیقاتی که قبلا انجام شده اطلاعاتی کسب نمود.
منبع: www.snn.ir/fa/news
آخرین نظرات