جامع الاحادیث ۳.۵
فرهنگ جامع روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام
این برنامه كه در مراحل مختلف ارتقاهاى جزئى فنى و محتوایى یافته است، در حال حاضر با عنوان نرم افزار نور ۵ / ۲ شناخته می شود. نیاز كاربران عمومى به احادیث و عدم آشنایى ایشان با متون عربى نیز موجب شد تا مركز اقدام به تولید نرم افزار «گنجینه روایات نور» نماید. هدف از این نرم افزار، عرضه جامعى از كلیه كتب حدیثى داراى ترجمه بود. ۲۳۳ عنوان كتاب در قالب ۳۸۱ جلد، محتواى این كتابخانه حدیثى را تشكیل مى دادند. انگیزه هاى تولید جامع الأحادیث ۵ / ۳ اگرچه نرم افزارهاى نور ۵ / ۲ و گنجینه روایات نور، بخش قابل توجهى از نیاز كاربران تخصصى و عمومى را به یك كتابخانه دیجیتال حدیث مرتفع نموده است، ولى برخى نیازها و مسائل باقى مانده موجب شد تا طرح ارتقاى جامع الأحادیث آماده و اجرا گردد.
برخى از انگیزه هاى اصلى براى تولید نرم افزار «جامع الأحادیث۳» عبارت اند از:
- تجمیع بین كتاب هاى حدیثى عرضه شده در برنامه نور ۵ / ۲ و ترجمه هاى عرضه شده در گنجینه روایات نور
- افزودن برخى از منابع روایى جدید كه پیشتر در نرم افزار نور ۵ / ۲ یا گنجینه روایات نور عرضه نشده بود
- افزودن شروح روایى به ویژه حجم وسیعى از شروح كتب اربعه
- افزودن برخى قابلیت هاى فنى نوین كه در نسخه هاى جدید برنامه هاى نور فراهم گردیده و نرم افزار نور ۵ / ۲ به جهت قدمت فاقد آنها بود، از قبیل: انتقال به محیط Word و نمایش چند سندى كتب و نتایج جستجو
- افزودن مقدمه ها و مؤخره هاى كتاب هایى كه در نرم افزار نور ۵ / ۲ وجود نداشته است. تعریف و دامنه محتوایى برنامه هدف از تولید نرم افزار «جامع الأحادیث ۵ / ۳» عرضه مجموعه كاملى از مصادر حدیثى شیعه به همراه ترجمه ها و شرح هاى نگاشته شده بر این مصادر است. در خصوص فهرست این مصادر، ذكر چند نكته لازم به نظر مى رسد:
- منابع گزینش شده یا جزء مصادر روایى اند، یا ترجمه و یا شرح بر این مصادرند. برخى از كتاب هاى فقهى، كلامى، تاریخ و غیره كه غالباً مربوط به قرن پنجم و پیش از آن مى باشند نیز به جهت دوره زمانى تألیف و حجم روایات، در زمره مصادر روایى به شمار رفته اند.
- برخى از كتب نرم افزار نور ۵ / ۲، از جمله تعدادى از آثار شیخ مفید(رحمه الله) كه حجم روایات آنها بسیار پایین بوده، از برنامه حذف شده اند. مجموعه آثار كامل شیخ مفید(رحمه الله) در كتابخانه اختصاصى ایشان در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
- در انتخاب كتاب ها تلاش شده است تا از سویى پژوهشگران فهرست كاملى از مصادر را در اختیار داشته باشند و به عنوان مرجعى جامع و قابل اتكا بتوانند به برنامه استناد نمایند و از سوى دیگر، دانشجویان و علاقه مندان حدیث نیز ترجمه ها و شرح هاى مصادر اصلى را در اختیار داشته باشند تا در ترجمه و فهم محتواى احادیث دچار مشكل نشوند و برنامه تولیدى، نیازهاى اقشار مختلف علاقه مند به مطالعات حدیثى را برآورده نماید.
- آنچه در این برنامه ارائه شده، فهرست كامل مصادر انتخابى نیست و با توجه به زمان بر بودن فرایند تایپ و تصحیح مصادر و كتاب ها، ارائه بخشى از مصادر به نسخه هاى بعدى موكول شده است. البته دریافت نظرات تكمیلى كاربران گرامى نیز مى تواند یارى گر ما در تكمیل این فهرست باشد.
محتوا
• متن کامل ۴۳۱ عنوان کتاب در ۱۱۵۳ جلد، شامل منابع روایی شیعه به همراه ترجمه و شرح در موضوع:
– ادعیه
– زیارات
– اخلاق
– تاریخ
– تفسیر
– جوامع حدیثی
– فقه
– فضایل
– کلام
– رجال
– لغت نامه
– مناقب و …
• مشاهده ترجمه ها و شروح در کنار متن اصلی کتاب
• دسترسی به تفسیر آیات در دامنه احادیث عرضه شده
• ارائه اطلاعاتی ارزشمند درباره کتب، مولفان و نسخه شناسی متون برنامه
برخی امکانات و قابلیت ها
• برگه‌ی «حدیث»، شامل امکانات زیر:
– مشابه یابی هوشمند روایات بصورت ماشینی:
. انجام عملیات مشابه یابی و شناسایی میزان شباهت یک متن با حجم انبوه متون دیگر بصورت دستی تقریبا غیر ممکن است.
. با توجه به ورود متخصصان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به فناوری های روز پردازش زبان طبیعی (NLP) و موفقیت ایشان در طراحی و پیاده سازی آزمایشی سیستم مشابه یاب روایات، اطلاعات احادیث مشابه، توسط عملیات ماشینی پردازش شده و در این برنامه بصورت آزمایشی ارائه شده‌اند.
آخرین نظرات