عنوان: سیمای عالم برزخ از دیدگاه ثقلین (آیات و روایات)
استاد راهنما: سرکار خانم مستانه رجبی
پژوهشگر: منیره حاج اکبری (حائز رتبه برتر)
عنوان اين پژوهش «سيماي عالم برزخ از ديدگاه ثقلين» است. واژة برزخ در لغت به معناي حدّ فاصل ميان دو چيز است، امّا در اصطلاح، جهاني است كه بين دنيا و آخرت قرار گرفته كه از هنگام مرگ آغاز و تا پديدار شدن قيامت ادامه مي‌يابد. مسألة برزخ از سلسله مسائلي است كه در علومي مانند كلام، اخلاق، عقايد و فلسفة اسلامي از زواياي مختلف قابل بررسي است. اهميّت و ضرورت تحقيق از اين جهت است كه عمده گرفتاري‌هاي فردي و اجتماعي امروز جامعة بشري، ناشي از ضعف اعتقاد به عالم برزخ و روز جزاست، از اين رو تلاش در جهت تقويت اعتقاد به عالم برزخ، از بسياري انحرافات عقيدتي و اخلاقي جلوگيري مي‌كند و قدرتي عجيب در بازدارندگي نفس سركش از طي مسير شقاوت و بي‌ديني دارد. هدف از نگارش اين پژوهش، تقويت اعتقادات معنوي و مراقبت و پاكسازي روح و روان از آلودگي‌ها و انحرافات اخلاقي است. دربارة قبر، برزخ، قيامت و معاد، كتاب‌هاي متعدّدي به نگارش درآمده كه در آن‌ها به گونه‌اي سطحي و ناقص و در پاره‌اي موارد با ابهامات فراوان به حيات برزخي اشاره شده و به تفصيل در اين مورد سخن به ميان نرفته است. امّا در اين تحقيق با به تصوير كشيدن سيماي عالم برزخ از ديدگاه آيات و روايات، حيات برزخي با روش تحقيقي و علمي بررسي شده و در عين حال، از نظر فهم مطالب بسيار روان و قابل استفاده همگان است. در اين اثر ضمن استفاده از منبع عظيم قرآن و نهج البلاغه و كتاب‌هاي معتبر حديثي و روايي، از ترجمة منابع دست اوّلي چون اصول كافي، تفسير نور الثقلين، تفسير الميزان و تفسير مجمع البيان و ساير تفاسير قرآني و روايي استفاده شده است. روش گردآوري مطالب تحقيق به صورت پژوهشي، كتابخانه‌اي و توصيفي است. به نظر مي‌رسد كه يكي از مهم‌ترين اعتقادات آدمي، ايمان به عالم برزخ است كه حدّ فاصل ميان دنيا و آخرت است و با توجّه به مضامين قرآن و روايات عالم برزخ در ماوراي اين عالم وجود دارد و روح پس از مرگ به بدن بازمي‌گردد و به حيات خود در عالم برزخ ادامه مي‌دهد. تحقيق حاضر از يك مقدمه و دو بخش تشكيل شده است. بخش اوّل با عنوان مفاهيم و مباني در دو فصل تنظيم شده كه در فصل اوّل آن به مفاهيم دنيا، مرگ، برزخ و ثقلين از نظر آيات و روايات پرداخته شده و در فصل دوم، اثبات برزخ با استفاده از آيات و روايات، فلسفة وجودي آن و ويژگي‌هاي برزخ تشريح شده است. بخش دوم با عنوان سيماي عالم برزخ از ديدگاه قرآن و عترت در دو فصل مدوّن شده است كه در فصل اوّل به تبيين سيماي عالم برزخ از ديدگاه قرآن و در فصل دوم سيماي عالم برزخ از ديدگاه روايات تبيين شده است.
واژگان كليدي: دنيا، مرگ، برزخ، ثقلين.
واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین
آخرین نظرات