معاونت پژوهش مدرسه علمیه کوثر قزوین

عنوان: علل بی‌عفتی در جامعه و راهکارهای مبارزه با آن از دیدگاه آیات و روایات

استاد راهنما: سرکار خانم سحر خوئینی

پژوهشگر: مینا شجاعی علی‌آبادی (حائز رتبه برتر)

 عنوان تحقيق پاياني حاضر، «علل بي‌عفّتي در جامعه و راهكارهاي مبارزه با آن از ديدگاه آيات و روايات» است. عفّت به معناي حاصل شدن حالتي براي نفس و جان آدمي است كه به وسيله‌ي آن از غلبه و تسلّط شهوت جلوگيري مي‌شود. در كتب اخلاقي مانند جامع السعادات نوشته مهدي نراقي و معراج السعاده نوشته احمد نراقي به طور مختصر در مورد عفّت مطالبي بيان شده و در كتاب‌هاي شميم پارسايي (راهكارهاي ارتقاي عفّت در جوانان)، نوشته رضا اخوي و عطر عفاف نگرشي نو بر عفاف و حجاب، نوشته ناهيد طيبي نيز مطالبي در اين خصوص بيان شده است. به نظر مي‌رسد عواملي چون عوامل فردي، خانوادگي و اجتماعي، موجب بي‌عفّتي در جامعه مي‌گردد و راهكارهاي مقابله با آن نيز بايد در سه حيطه فردي، خانوادگي و اجتماعي باشد. نوع گردآوري مطالب كتابخانه‌اي بوده و روش توصيفي استفاده شده است. ضعف ايمان، بي‌پروايي والدين در حريم عفّت و بدحجابي و بي‌حجابي منشأ بسياري از گناهان منافي عفّت است كه براي مبارزه با آن مي‌توان راهكارهايي هم‌چون خودشناسي و تبيين صحيح هدف زندگي، مراقبت در خانواده و عمل به فريضه‌ي امر به معروف و نهي از منكر را ارائه داد. در نتيجه با بررسي عوامل دخيل در بي‌عفّتي افراد و ارائه راهكارهايي براي مقابله با آن مي‌توان آن عوامل را ريشه‌كن و يا تضعيف كرد و فرد را عفيف نمود. تحقيق حاضر در سه بخش: مفاهيم و مباني، علل بي‌عفّتي در جامعه و راهكارهاي مبارزه با آن، تنظيم شده است.

كليد واژه‌ها: عفّت، حيا، حجاب، انحرافات اخلاقي، انحرافات جنسي، فساد، فحشا.

واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین

عنوان: عوامل سستی در نماز و راه‌های درمان آن از منظر آیات و روایات

استاد راهنما: سرکار خانم طاهره جباری

پژوهشگر: رقیه عونی

 سستي در نماز، تأخير از اوّل وقت، ترك در بعضي مواقع، عدم رعايت آداب و شرايط و با عجله و شتاب نماز خواندن است سستی در نماز آفت جدّي و نابودكننده نماز و مانع بهره‌مند شدن انسان از آثار و فوايد آن و از شفاعت ائمه معصومين است. نماز پيشينه‌اي بس عميق دارد؛ در اديان قبل از اسلام وجود داشته و از آغاز بعثت پيامبر اكرمi به شكل كنوني تكميل يافته است. با وجود تأكيدها بر دوري از سستي در آن، افرادي در قبال نماز سستي مي‌كنند. به نظر مي‌رسد ناهنجاري‌هايي كه در فرد، خانواده و اجتماع از جمله ضعف ايمان، الگوهاي نامناسب و آموزش‌هاي نادرست وجود دارد، از عوامل ايجاد كننده آن است كه با شناخت عوامل سست کننده از طريق منابع وحي درمان مي‌شود. لذا در اين تحقيق با بررسي مفاهيم و مباني، به بيان عوامل دروني و بيروني سستی در نماز پرداخته شده و راهكارهايي براي درمان ارائه شده است. تحقیق حاضر از طريق گردآوري مطالب كتابخانه‌اي، استفاده از منابع معتبر و دست اوّل روايي و تفسيري و به روش توصيفي انجام شده است.

كليد واژه‌ها: سستي، نماز، عوامل، درمان.

 واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین

عنوان: روح القدس در آیات و روایات   

استاد راهنما: سرکار خانم نسرین عابدی

پژوهشگر: معصومه کشاورز ترک

عنوان تحقیق روح القدس در آیات و روایات است. هدف از انجام این تحقیق، شناحت روح القدس و ملائکه است. در این تحقیق معنای لغوی و اصطلاحی روح القدس، ملک و جبرئیل مورد بررسی قرار گرفته است. بیان آیات و احادیث متناسب با موضوع، از بخش‌های اصلی آن است. در بخش دیگر روح القدس از دیدگاه ادیان نیز مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق: به اعتبار ماهیت توصیفی و تحلیلی و به صورت کتابخانه‌ای از طریق مراجعه به کتب معتبر از جمله تفاسیر، کتب روایی، مقالات و سایت‌ها بوده است. مزیت تحقیق: بیان مطالب به زبانی ساده، انسجام مطالب و قرار گرفتن مطالب در جایگاه اصلی خود است. نتیجه تحقیق: واژه «روح القدس» چهار بار در قرآن مجید آمده که گاه درباره حضرت عیسی و گاه درباره پیامبر اسلام است. روح القدس مرکّب از دو واژه روح و قدس است. “القدس” اسم است نه مصدر و اضافه روح به آن برای اختصاص می‌باشد، یعنی روحی که از آلودگی‌ها و خطا و فراموشی و نافرمانی، پاک است. از طرفی جنبه روحانیت در فرشتگان مسأله روشنی است و اضافه کردن القدس به پاکی و قداست فوق‌العاده این فرشته است. مفسّران برای «روح القدس» عمدتاً دو تفسیر ذکر کرده‌اند: یکی فرشته وحی جبرئیل، و دیگری نیروی مرموز غیبی خاصّی که با انبیاء بوده است. این روح مقدّس و پاک منبع الهام‌بخش بزرگی برای انبیاء بوده و از بعضی از تعبیرات احادیث استفاده می‌شود که روح القدس با افراد با ایمان (طبق سلسله مراتب ایمانی) نیز همراه است، و همان است که گویندگان متعهّد و شاعران با ایمان را سرودن نظم تأیید می‌نموده، و مؤمنان راسخ را در تصمیم‌گیری‌های مهم تقویت می‌کرده است. از روایات فراوانی برمی‌آید که روح القدس حقیقتی بوده است. در انبیاء و ائمه معصومین که با آن حقایق بسیاری را درک می‌کرده‌اند و امامان معصوم به هنگام قضاوت و داوری از روح القدس مدد می‌گرفتند. که در بعضی روایات روح القدس را اهل بیت و حضرت زهرامعرفی می‌نماید.

کلید واژه: روح القدس، روح، قدس، ملائکه، جبرئیل، تأئید.

واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین

عنوان: تربیت کودک در هفت سال اوّل زندگی از منظر آیات و روایات

استاد راهنما: سرکار خانم فرشته صفربالی

پژوهشگر: فاطمه عسگری

 عنوان تحقیق حاضر، «تربیت کودک در هفت سال اوّ ل زندگی از منظر آیات و روایات» است که با هدف دست‌یابی به شیوه‌های صحیح تربیت کودک در هفت سال اوّل بر مبنای آیات و روایات انجام شد تا از طریق ارائه و انتقال آن به مادران جامعه اسلامی، نسلی سالم را شاهد بود. برای تدوین از روش توصیفی با به کارگیری کتب، مقالات، سایت‌ها و … استفاده شده است. برای غنای هرچه بیشتر محتوا، علاوه‌بر قرآن و نهج‌البلاغه، از منابع معتبر روایی، کتب تفسیری و تربیتی بهره برده است. از جمله آن‌ها می‌توان به این کتب در سه بخش چنین اشاره کرد: منابع تفسیری، تفسیر نور و نمونه، منابع روایی: وسائل الشیعه، مکستدرک الوسائل، تحف العقول، کنز العمال و مرآه العقول، منابع تربیتی: گفتار فلسفی، مبانی و اصول تربیت دینی، حقوق فرزندان در مکتب اهل بیتD و … . تکیه بر ویژگی سیادت به عنوان مهم‌ترین شاخصه هفت سال اوّل از امتیازات این تحقیق پایانی است که توجه به آن در به کارگیری روش‌های تربیتی مناسب، مؤثر است. این شاخصه مبتنی‌بر حدیث نبوی است که در آن، دوران تربیت به سه دوره هفت سالۀ سیادت، فرمانبرداری، مشاوره و وزیری تقسیم می‌شود. نتایج این مطالعه و بررسی نشان می‌دهد که بین تربیت صحیح کودک در هفت سال اوّل از سیادت و سروری برخوردارند، در بزرگسالی دارای رشد و کمال بیشتری هستند. پس می‌توان اذعان داشت توجه به ویژگی سیادت می‌تواند راهگشای دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت در ارائه روش‌های مناسب تربیتی باشد و مادران نیز با به کارگیری این روش‌ها در تربیت نسلی سالم اهتمام ورزند تا جامعه‌‍ای سالم را بسازند. فرآیند تحقیق در مقام پاسخگویی به این سؤال اصلی است: «روش تربیت اسلامی در هفت سال اوّل زندگی با تکیه بر شاخصه مهم این دوره (سیادت) چگونه است؟

کلید واژه‌ها: تربیت، کودک، آیات، روایات، هفت سال اوّل، سیادت.

واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین

عنوان: آداب سخن پسندیده از منظر قرآن

استاد راهنما: سرکار خانم مستانه رجبی

پژوهشگر: سمیه محمودی‌فر

 يكي از مباحث مهمّي كه در ارتباط و تعامل افراد مطرح مي‌شود، چگونه سخن گفتن است. سخن، آداب و آفات آن از ديدگاه قرآن كريم مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در كتاب‌هايي مانند: آيه‌هاي زندگي، اخلاق در قرآن، زبان كليد بهشت و جهنم، مطالبي در مورد اين موضوع آورده شده است. اين سؤال مطرح مي‌شود كه چه آدابي براي سخن نيكو وجود دارد؟ زبان نقش مهمّي در زندگي دنيوي و اخروي انسان دارد، لذا تربيت زبان و دانستن آداب سخن گفتن، امري ضروري است. سخني شايسته و نيك است كه علاوه بر رعايت ويژگي‌هاي آن، آداب گفتگو با ديگران نيز رعايت شود. بايد مراقب زبان خويش بود تا آفاتي كه مترتّب بر سخن است، بر آن جاري نگردد. سخن پسنديده علاوه بر آثار اخروي، تأثير شگفتي در نرم ساختن قلب‌ها و جلب محبّت و عاطفه و استحكام رابطه‌ها دارد؛ لذا سخن گفتن از مهم‌ترين عوامل جذب و دفع ديگران به شمار مي‌رود.

كليد واژگان: آداب، سخن، پسنديده.

واحد پژوهش حوزه علمیه کوثر قزوین