خواندن انتقادی:
هدف از خواندن انتقادی: دستیابی به قضاوت مستدل و درگیری عمیق‌تر با مطالب از طریق تجزیه و تحلیل معانی است.
منظور از خواندن انتقادی: قضاوت کردن در مورد درستی، اعتبار، یا ارزش مطالب خواندنی بر اساس ملاک‌ها یا استاندارهای صحیح است.
مراحل خواندن انتقادی: سه مرحله دارد. 1. خواندن سطور 2. خواندن بین سطور 3. خواندن ماورای سطور.
سؤال کردن: جریان استدلال مؤلف را در رسیدن به نتیجه‌گیری مورد سؤال قرار می‌دهیم. نوع سؤالات هنگام مطالعه یک مقاله: تز نویسنده چیست؟ چه اطلاعاتی این تز را حمایت می‌کند؟ تا چه حد صحت دارد؟ چه اطلاعاتی مورد بحث قرار نگرفته‌اند؟ آیا نتیجه‌گیری نویسنده مبتنی بر یک استدلال منطقی است؟
استنباط کردن: فنی است که از طریق آن می‌توان، بر اساس آنچه نویسنده بیان کرده است به نتیجه‌گیری منطقی دست زد.
ربط دادن: فن ربط دادن متکی است بر سؤال کردن و استنباط کردن و هدف آن مقایسه کردن به مقابله کردن و موازنه کردن مطالب از درون و بیرون است به طور کلی این نوع ربط دادن را در سه سطح می‌توان مشخص کرد.
1. بخش با بخش یا فصل با فصل
2. کتاب با کتاب یا کتاب با سایر مطالب نوشتنی
3. کتاب با تجربیات شخصی
الف) برای اینکه بتوان در خواندن انتقادی بر یک قضاوت درست دست یافت.
ب) کتاب با تجربیات شخصی برای اینکه بتوان در خواندن انتقادی به یک قضاوت درست دست یافت.
ج) داشتن نوعی اعتقاد و درگیری عقلانی و عاطفی با مطالب لازم است.
د) در عین‌حال کنار گذاشتن تعصبها و آمادگی برای پذیرفتن مطالب تازه و تغییر دادن عقاید پیشین از ضرورتهای روش خواندن انتقادی است.
ارزشیابی: ارزش و اهمیت آنچه خوانده‌ایم.
ارزشیابی صحیح و جامع باید در برگیرنده‌ی محتوا، سازمان، و سبک اثر باشد. و براساس ملاک‌های درونی و بیرونی صورت پذیرد.
ملاک‌های درونی: محتوا: حقیقت کلام است و عقیده مؤلف چیست؟
سازمان: آیا مؤلف مطالب خود را با یک بیان کلی شروع کرده است و به تدریج به یک نتیجه کلی رسیده است.
سبک: نکات به کار رفته برای منظور نویسنده مناسب‌اند ـ انتقال از یک قسمت به قسمت دیگر روشن است؟ سبک نوشته علاقه شما را به خود جلب می‌کند؟
ملاک‌های بیرونی: که با تجربیات شخصی، استخراج می‌شوند.
محتوا: عقاید و اطلاعات مؤلف در مقایسه با آثار دیگر مؤلفان تا چه حد مقرون به صحت است؟
سازمان: نحوه استدلال و سازمان دادن مطالب این مؤلف در مقایسه با آثار سایر مؤلفان چه وضعیتی دارد کدام ارجحیت دارد؟
سبک: سبک این مؤلف نسبت به سبک سایر مؤلفان در زمینه‌های مشابه چه وضعیتی دارد.
منبع : روشهای یادگیری،نویسنده: علی اکبر سیف.
آخرین نظرات